Hoe vind ik de juiste therapeut?

November 30, 2020 Sigrid Vandepitte

De spreekwoordelijke naald in de hooiberg?

Je hebt gekozen. Voor jouw probleem wil je aan de slag met een therapeut. Hoe vind je nu de juiste therapeut tussen die duizenden psychotherapeuten die in Vlaanderen werkzaam zijn?

Allereerst, laat me je geruststellen. Er is niet zoiets als de perfecte psychotherapeut, of de perfecte psychotherapeut voor jou. Je gaat op zoek naar een therapeut bij wie je het gevoel krijgt dat het “klikt’. Iemand waarbij je je zou kunnen voorstellen dat je je hart gaat luchten.

Naast je eigen inzet is dat immers de meest doorslaggevende factor voor het succes van een therapie: de aard van de werkrelatie die je opbouwt. Hoe beter de therapeutische werkrelatie, hoe beter het therapeutisch resultaat.

Norcross en Lambert (2011) schatten dat 30% van de out- comevariantie toegeschreven kan worden aan de patiënt en nog eens 30% aan alle andere factoren tezamen: de therapeutische relatie (12%), de behandelmethode (8%), de persoon van de therapeut (7%) en andere factoren (3%). De actieve bijdrage van de cliënt – het feitelijk in-therapiegedrag – aan het therapeutische proces en aan het resultaat van de therapie is de belangrijkste succesbepalende factor.

Enkele gesprekken (hooguit 5) zijn voldoende voor jou, om in te schatten of het iets gaat worden met de therapeut die je gekozen hebt. Onderzoek heeft namelijk aangetoond dat het resultaat van metingen van de therapeutische alliantie in de eerste vijf behandelsessies een vrij sterke samenhang vertonen met het uiteindelijke behandelresultaat (Flückiger Del Re, e.a.; Horvath, e.a.). Aarzel dus niet om het therapietraject te beëindigen als je na 5 sessies nog steeds niet voelt dat het goed zit tussen jou en je therapeut.

Waaraan moet een goede psychotherapeut beantwoorden?

Je kan in eerste instantie al zoeken op de volgende objectieve criteria:

De therapeut heeft een basisopleiding als klinisch psycholoog, klinisch orthopedagoog of psychiater.
De therapeut volgde een psychotherapie-opleiding die gegeven werd aan een erkende instelling (i.c. een universiteit of hogeschool).
De therapeut heeft een supervisor of een intervisiegroep.
De therapeut is, bij voorkeur, lid van een beroepsvereniging.

De twee eerste criteria garanderen een gedegen basiskennis. De twee laatste criteria zorgen voor de permanente bijscholing en het verder verfijnen van de beroepsbekwaamheid.

Je kan normaal gezien al deze informatie terugvinden op de website van de therapeut. Of je vraagt ernaar tijdens een verkennend telefoongesprek.

Concrete stappen om een goede psychotherapeut te vinden

Google is je vriend,... maar niet altijd. Typ “een goede therapeut vinden” in, en je komt in eerste instantie op verzamelwebsites terecht zoals vind-een-therapeut en vind-een-psycholoog. Deze sites bieden het voordeel dat ze heel wat adressen ter beschikking te stellen. Denk er echter om dat de informatie niet gecontroleerd werd door deze sites. Je moet dus zelf nog even nagaan, bij de desbetreffende psycholoog of therapeut, of alle informatie klopt. Let op, niet elke psycholoog heeft een therapie-opleiding en niet elke therapeut is psycholoog van basisopleiding. (lees meer hierover in deze blogpost)

Ik geef er zelf de voorkeur aan om op de ledenpagina van een beroepsvereniging van psychotherapeuten te zoeken. In dat geval ben je er van verzekerd dat de persoon die je kiest in elk geval voldoet aan criterium 1,2 en 4.

Maar, om een beroepsvereniging te vinden moet je eerst weten welk soort therapeut je wil, of nodig hebt.

Onderstaand schema kan je al een eerste indicatie geven van de richting waarin je kan zoeken:

Deze lijst is niet volledig. Voor de aanbeveling van een therapie richting heb ik me enerzijds gebaseerd op de nederlandse richtlijnendatabase, anderzijds op mijn eigen ervaring.

Op de ledenpagina van de beroepsvereniging vind je de gegevens van verschillende therapeuten terug. Je kan dan verder selecteren op basis van woonplaats, geslacht,... Vaak staat de website van de therapeut aangegeven of is er een telefoonnummer waarop je de therapeut kan contacteren. Houd er rekening mee dat veel therapeuten niet onmiddellijk plaats hebben om direct met jou aan de slag te gaan.

Ik weet hoe belangrijk het is om al enigszins geholpen te worden in die wachttijd. Daarom bied ik clienten die op mijn wachtlijst staan de mogelijkheid om (gratis) een online hulpmodule te volgen. Die helpt om de wachtperiode te overbruggen.

Indien het tarief van een privé therapeut te hoog ligt voor jou, dan kan je via de huisarts een doorverwijzing vragen naar een eerstelijnstherapeut of een Centrum Geestelijke Gezondheidszorg. Helaas gelden ook hier vaak lange wachttijden.

Wat moet ik vragen aan de therapeut?

Als je een paar therapeuten geselecteerd hebt, is het tijd om contact te nemen. Je kan mailen, maar je zal meer informatie krijgen als je telefoneert. Dan hoor je immers de stem, de manier waarop de therapeut al dan niet tijd voor je neemt, of die zich kan afstemmen op jou…

Dit korte telefoongesprek is voornamelijk praktisch van aard. Je weet al dat de therapeut de juiste basiskennis heeft. Nu ga je kijken of de randvoorwaarden voldoende ingevuld zijn om therapie praktisch mogelijk te maken.

Indien je hulp zoekt voor een specifieke thematiek, informeer dan zeker of de therapeut ervaring met die thematiek heeft (of een supervisor kent die met die thematiek vertrouwd is).
Informeer naar de tijdstippen waarop het therapiegesprek zou kunnen plaatsvinden. Niet elke therapeut werkt in de avonduren of tijdens weekends. Jullie agenda’s moeten verenigbaar zijn.
Vraag naar de frequentie waarmee de gesprekken plaatsvinden. Ikzelf werk meestal met wekelijkse afspraken; sommige collega’s laten meer tijd tussen.
Informeer op welke termijn de gesprekken zouden kunnen starten.
Misschien is de locatie ook belangrijk voor jou: moet het bereikbaar zijn met het openbaar vervoer, moet je makkelijk kunnen parkeren, moet de praktijk rolstoeltoegankelijk zijn?
Of misschien geef je de voorkeur aan online hulpverlening? Bevraag dan of de therapeut daarvoor openstaat en wat diens ervaringen er mee zijn.
Misschien is het belangrijk voor je om te weten hoe lang de gesprekken duren?
Alle andere zaken die een make-or-break factor zijn

Wanneer je een bevredigend antwoord op je vragen gekregen hebt, wordt een kennismakend gesprek ingepland. Zo’n diepgaand kennismakend gesprek wordt ook een “intake” genoemd. In een volgende blog ga ik verder in op het intakeproces.